Kapaklarla ilgili birkaç dipnot…

Biraz da Aurelio Galleppini yani Tex'in grafik yaratıcısı namı diğer
Galep cephesine göz gezdirelim…

Arada aklıma düşen çocukluk yıllarımın unutulmaz muzip anılarından biri de, artık çok gerilerde kalan naif mahalle kültürü ortamında,
en uygun an kollanarak, en olgun meyvelerin olduğu, kod adı meyvelere dalmak olan komşu bahçeden meyve aşırmaktı...
Ferri gibi Galep'in arka meyve bahçesi de Amerikalı illüstratörler gibi gözüküyor. smile




[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]
[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]


***


Yücel Köksal'ın Galep kapağına getirdiği farklı boyut dikkat çekici. Ayrıca 4.seri Tex kapağına
taşınan Alex Raymond çiziminin, yine Yücel üstadın fırçasıyla olması gereken yerde yani
Gordon'da kullanılması Galep'e ironik bir gönderme gibi olmuş.smile

Aslında bu tür örnekler çok fazla. Amacım bizim kapakların kalitesiyle karşılaştırılması ve fikir vermesi
olduğundan sayıyı sınırlı tuttum.



[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]


***


Bir örnek de yıllar önce tescillenmiş çizimi devşirerek copyright ile korumaya alan
Bonelli'den gelsin...


[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]


***



Birkaç yıl evvel yerli kapaklarla ilgili benzer bir sohbet yaşanmıştı.
Rahmetli Haluk Yücesoy (Profesör) bizim kapak ressamlarının hakkını
teslim etiği mesajının sonunu "ilk taşı günahsız olan atsın" diyerek noktalamıştı.
Ben de "gayet adil bir teklif, ama sıra bize gelene kadar sabah olur" diyerek
aşağıdaki görseli paylaşmıştım.

Bu vesileyle kendisini bir kez daha saygı ve rahmetle anıyorum, nur içinde yatsın...



[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

İşte budur, müthiş.
Söyleyecek çok söz eklenecek çok resim var.
Bunlardan en önemli seri Tarzan'dır. Pek çok çizere
kapak esinlenmesi için kaynak teşkil etmiştir.
Resimlerde ise Hal Foster modelleri geçerlidir.

Eleştirmek adına değil görsel zenginlikleri yanyana görmek için
mutlaka gerekli.

Sayın Gabby şapka çıkarılacak bir konu açmışsınız.
Çok teşekkürler.

Tam isabet...Hayranlıkla gördüğümüz:
üzerinde sohbet ettiğimiz , kapaklarla ilgili paylaşımı eskilerde yaşamamış arkadaşlar için ,örnekler sunarak pekiştirdiğiniz aydınlatıcı yazınız için teşekkürler.

Tek kelimeyle helal osun kardeşim .Bravo.:schock::kizil:Efkarlı:

Daha önceden bu tür paylaşımlar yapmıştım sevgili gabby'i dikikkatıden dolayı kutlarım. ;)

Çok güzel bir konu olmuş devamını bekleriz,
Teşekkürler.

Bonelli bu tip şeyleri yapmayı çok sever; bir vakitlerin sinema artisti ve sonrası Birleşik Amerika başkanı Ronald Regan'ı bile aynen alıp koyar serüvene, hatta Tenten'deki ikizleri de rahat rahat maceraya dahil eder, daha da ötesi Julia gibi baş kahramanları bile Hollywood kokar, özellikle Bonelli'de böyle yüzlerce örnek var ama Bonelli bunları hiçbir zaman saklamaya çalışmaz, zaten ne yaptıysa da kendi boynuna, keşke biz de boynumuza almasaydık, benim düşünceme göre yürütülmüş dahi olsa bir şeyi yürütmek; yürütmeye bahane olmamalı, diğer yandan; ah o vakitler darbeler ancak böyle olabiliyordu şeklinde eski zamanların darbelerini meşrulaştırmak bana doğru gelmiyor, ben şuna bakıyorum öncelikle; acaba bu darbelere gerek var mıydı, demokrasiye dışarıdan bir müdahaleye gerek var mıydı, darbe tüm zamanlarda her zaman yanlıştır ve gereksizdir, acaba orijnalleri çakma bile olsalar; çakma kitapların da çakma kapaklarını yapmaya lüzum var mıydı, kendi haline bırakmak yerine sanata dışarıdan müdahaleye gerek var mıydı, mağara adamlarının duvar çizimleri dahi ikiye ayrılıyor uzmanları tarafından; sanat içerikli ve zanaat içerikli diye, her eski mağara resmi; sadece eski diye sanat tarihçileri için sanata girmiyor, yalnızca tarihi esere giriyor, zanaat sıradandır ama sanat sıra dışı ve ona müdahale edilemez, darbeye gelemez, şu an geldiğimiz nokta gibi hemen bozuluverir, tabii eski günleri anımsatması açısından; benim için de nostalji anlamında bu kapakların değeri aşırı yüksek, ancak sanat olarak ne çocukken ne şimdi hiç bir zaman görmedim, burada zanaatkarların değil; dönemin yerli yayıncılarının işgüzarlığı var tabii, izin vermemeliydiler, bu işin baş aktörü eski yayıncılardır, tabii hepsi değil, az da olsa orijinal kapakları kullanan yayıncılar da oldu; belki de onların orijinal kapaklarıyla yayınlamaları yadırganmıştır diğer çakma kapakçı yayıncılar tarafından, lüzumlu olsaydı; şimdi basılan yayınlarda da çakma kapakların olması gerekmez miydi, mesela yeni yayınlanan eserlerde de günümüz yayıcılarının yine zanaatkarlara çizdirmesi gerekmez miydi, her şeyden öte; yapamazlar, çünkü okuyucu uyandı, o vakitler ne internet var ne bir şey; üstelik üniversite mezunlarında bile dil bilen adam neredeyse hiç yok, şu an ise içlerinde en az bir dil bilmeyen yok, mahkumdu okuyucu o yayıncılara; sanat anlayışını onlar nasıl çizerlerse kabul etmeye, ne verirsen onu yemeye ama o devir kapandı ve artık zor açılır, bence günümüz yayıncıları en doğrusunu yapıyor, aldıkları eserlerin kapaklarını çakmalarıyla değil, orijinalleri çakma olsun olmasın hiç bakmadan; bu orijinali diye ne olursa olsun aynen yayınlıyorlar, basmak için aldığım aslı orijinal mi değil mi bu benim işim değil diyorlar, bırakalım okuyucu; örneğin Bonelli'yi kendi değerlendirsin diyorlar, bu bizim üstümüze vazife değil diyorlar, işte asıl yayıncı budur, adı üstünde sadece yayınlar, bu fonksiyonda yayıncı parametresinin tek görevi bu, o zaman da yoktu şimdi de okuyucunun kimsenin aklına ihtiyacı yok, önceki yayıncılar çizgi roman kapaklarını sinema afişlerine benzetmeye kalkmakla doğru yapmadılar; tıpkı sanat diye Ankara Belediyesi gibi ucube şeylerin heykelimsi şeyleri meydanlara dikmesi gibi, sanatı sanattan anlamayanların eline verirsen oyuncak olur, o vakitlerin yerli kapak eylemi sanata dışarıdan yapılan son derece yersiz bir darbeydi, ancak benim gibi düşünenlerin aşırı az olduğunu yıllardır çok iyi biliyorum, şiirin vezni onlarca yıl sonra değişebiliyor, kabul görmesi çok çok zor oluyor, çünkü nostalji parametresi diğerlerini kapatıyor, bir zamanların divan şiiri değişecek diyenlere gülüyorlardı ama şimdi adı bile kalktı, hatta bu topraklardaki son şiir akımı olan İkinci Yeni çıktığında da dalga geçtiler ama şu an İkinci Yeni dillerden düşmüyor ama ne yazık ki içlerinden biri dayım olan şairlerinin teki bile hayatta kalmadıktan sonra, tabii sadece ilgili sanat alemi içinde dillerden düşmüyor, halktan akımın adını dahi bilmeyen milyonlar var ama sanat sayıya hiç bakmaz ve affetmez, nostalji etkisi altında olmayan tarafsız araştırmacılar, ilk taşını o eski yayıncıların attığı yığının altından çıkararak, ancak onlarca yıl sonra yazabilecekler ama kesinlikle gözden hiç kaçırmayacakları bir nokta olacak bence, çünkü hep böyle oluyor; sanat ölümsüzdür. Tabii bunlar benim düşüncelerim; bir gün de hem eski hem yeni yerli çizerlerle ilgili düşüncelerimi yazayım, onda da forumda tek taraftar olacağıma kesin eminim valla :llaugh

o hararetli ve tempolu yıllarda bu kadar kapağı çıkarabilmiş olmalarına hep saygı duydum :)
esinlenmelerin ve özellikle kapak kolajlarının hayranıyım diyebilirim kendim için. ilgiyle
takip ettiğim yegane konular bunlar. gabby üstadımız açlığımızı giderircesine konu açıp mesaj
yazdıkça aldığım tadı tarif bile edemem.

Şimdi düşünüyorum da o zaman western filimlerine olan ilginin kapaklarına yansıması söz konusudur diye..Amerikan vari kovboy filim furyası ülkemizde kol geziyor ve matineler yanında suareler eklemesi yapılarak müşterilere cevap veriliyordu.İşte çizgi romanda bu esinleme ve beğeni kapaklara yansımış iç macera daha önce okunmuş olmasına rağmen isim değişiklikleri ve kapak albenisi kitabın alınmasını sağlamıştır diye düşünüyorum.Aynı zamanda çizgi romana karşı olan açlık da söz konusu olduğunu göz ardı etmemek gerekir.

Kitabın serinin kaynağı ne olursa olsun Türk ressamların çizdiği kapaklar candır.
Dünyada tektir bize özeldir. Asla karşı değilim.
Herhangi bir seri örnek 186 lık Teks. Ya tüm kapaklar orjinal olmalı
ya da tüm kapaklar Türk çizimi olmalı. İçeriğe zaten mahkumuz.
Karışık olduğu zaman fındıkfındık üstadın dedikleri aynen geçerli.

Diğer taraftan;
ticari olarak bir satış tekniğidir.
Sanatsal açıdan bizde herhangi madde bağımlılığı yoktur.
Satılsın yeter. Kitap, müzik, sinema farketmez.
Rahmetli Sezgin Burak bugün mevcut Tarkan anlayışımızı "sezmiş" olsaydı
kahramanın adını "Teoman" koyar, hem Türkçe hem ingilizce tabiri caizse
"piyasaya" iki kere damgasını vurmuş olurdu.
Allah sağlık versin Suat Yalaz üstadımız haddim değil fakat Karaoğlan'a
Murat Boz diye kapak yapsın alem satış görsün.

İlk mesajımda yazdığım gibi maksat asla eleştirmek değil, Gabby üstadın
renkli çalışmasıyla benzerleri, esinlenmeleri, alıntıları görmek ve üzerine
bir nebze katkıda bulunmak.

Sevdiğim serilerden Teks Willer'in ilk 100 sayısında kapak resimlerini çizen
Galep'in 50'ye yakın alıntı çizimi var.
Samim Utkun, Yücel Köksal, Aslan Şükür, Ömer Muz, Ertuğrul Edirne, Fatih Okta
ve diğer (kapak) ressamlarımız keşke daha fazla çizgiroman kapağı çizseler"di".

Sanatta iddialı olmak koşulu ararsam yerli kapak resimlerini biraz yabanıl buluyorum. Onun için en azından amatör ruhu ararım. Sanatta amatör ruhu olmadıkça da toplumsal sanat olmuyor biliyorsunuz. Bonelli ve yabancı kapaklara gelince, bize tartışma fırsatı bile vermiyorlar. O kadar mükemmeler ki ,su götürmez kabullenmek te bana zor geliyor. Bizde çıkan dergilerde türkçe çeviri de ve en azından kapak resimlerinde bizden bir şeyler görmek okuduğumuz dergilere yabancılaşmayı da engelliyor. Kapakler hakkında düşüncelerim ikisinin arası bir yerde. Bonelli konu seçiminde fındıkfındık görüşlerine katılıyorum. Yani bu konuda Bonelli'yi eleştiriyorum.

Kaynak demişken hatırı sayılır bir yayıncı arşivi aklıma geldi.
Güzel bir nostalji ve bilgi kitabı, incelemeye değer.

Fiction House - From Pulps to Panels (2017) [Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

Alıntı:

---

forumcekadam Nickli Üyeden Alıntı [Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

Kaynak demişken hatırı sayılır bir yayıncı arşivi aklıma geldi.
Güzel bir nostalji ve bilgi kitabı, incelemeye değer.

Fiction House - From Pulps to Panels (2017) [Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

---

bugün gün boyunca hem milliyet çocuklara daldım hem bu bahsettiğin paylaşımı indirip
bir kısmını inceledim. muazzam güzel bir hafta sonu oldu sayenizde, sağolun :)

Alıntı:

---

fındıkfındık Nickli Üyeden Alıntı [Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

bir gün de hem eski hem yeni yerli çizerlerle ilgili düşüncelerimi yazayım,
onda da forumda tek taraftar olacağıma kesin eminim valla :llaugh

---

Eh adı üstünde, Çarşı her şeye karşı, yakışır...smile

Alıntı:

---

fındıkfındık Nickli Üyeden Alıntı [Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]

…bence günümüz yayıncıları en doğrusunu yapıyor, orijinalleri çakma olsun olmasın aynen yayınlıyorlar…

...burada dönemin yerli yayıncılarının işgüzarlığı var tabii orijnalleri çakma bile olsalar, çakma kapaklarını
yapmaya lüzum var mıydı...

---

Lüzum olmasa, içini basan adam elindeki orijinal kapağı durduk yere niye yeniden üretme
sevdasına girerek, ressam peşinde koşturup yalvar yakar iş talep etsin ki.

Her dönem kendi dinamikleriyle savurup şekillendirir insan yaşamını. 70'li yıllardan söz ediyoruz,
o dönemde Fumettilerin strip denen bize uygun olmayan yatay boyut sorunu var; ayrıca
asıl can yakıcı sıkıntı ise baskı teknolojilerinin yetersizliği. Orijinal kapağı matbaa için uygun hale
getirmek meşakkatli ve zaman alıcı; üretim sürecini zaman olarak engellemesi bir yana maliyeti de çok
yükselttiğinden illüstrasyon tercih edilmiş, yoksa Fumetti diyarı üretici biz tüketici konumundaydık,
yani dönem yayıncısının orijinal kapağa burun kıvırıp tereciye tere satmak gibi bir derdi de yoktu,
vakti de; yoksunluk içinden kendi çıkış yollarını ürettiler.

Yaşadığımız anın konforlu penceresinden bakınca yeni nesil yayıncı en doğrusunu yapıyor, oysa
geçmiş dönem kapakçılığı çizgiromanımızın gelişimini engelledi diye düşünmek de bir bakış açısı
ama objektif değil. Büyük üretici pozisyonundakilerce döneminde bu işin nasıl kotarıldığını görüyoruz,
onların gelişimini hiç mi hiç engellememişse sanırım bizdeki sorunu başka yerlerde aramak gerekir.

Demem o ki mutlak doğru/yanlış yok, zamanın ruhu var.