Türkiye'de sosyal Hizmetler ve Sosyal Yardımların Yeniden Yapılanması Üzerine Bir Değerlendirme

ÖZET

ÇETİN, Hüsamettin. Türkiye'de Sosyal Hizmetler ve Sosyal Yardımların Yeniden Yapılanması
Üzerine Bir Değerlendirme, Doktora Tezi, Ankara, 2014.
Bu çalışma, sosyal hizmetler ve sosyal yardımlar alanında merkezi ve yerel yönetimler, sivil
toplum örgütleri ile özel sektördeki yöneticilerin, Türkiye'de sosyal hizmetler ve yardım
sisteminin mevcut durumu ile yeniden yapılanması konusundaki düşünce, görüş ve önerilerini
belirlemeyi amaçlamıştır.
Genel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın çalışma evrenini, Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığına bağlı Ankara İl Müdürlüğü ve Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları
içindeki Ankara İl Müdürlüğüne bağlı sosyal hizmet kuruluşları, Ankara İl Özel İdaresi, Ankara
Büyükşehir Belediyesi ve Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki ilçe belediyeler,
sosyal hizmetler ve sosyal yardımlar alanındaki sivil toplum örgütleri ile özel sosyal hizmet
kuruluşları oluşturmuştur.
Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Mevcut Durum Analiz Anket Formuâ€� ve “Yeniden
Yapılanma Analiz Anket Formu� aracılığıyla toplanmıştır. Söz konusu anket formları merkezi,
yerel yönetim, sivil toplum örgütleri ile özel sektördeki sosyal hizmetler ve sosyal yardımlar
alanında 108 yöneticiye uygulanmıştır.
Araştırmada elde edilen temel sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: Araştırmaya katılanların
yaklaşık yarısı kadın, yarısı erkektir. Merkezi ve yerel yönetimden katılanların yaklaşık 3/4ünü
erkekler, sivil toplum örgütleri ve özel sektörden katılanların yaklaşık 3/4ünü ise kadınlar
oluşturmaktadır.
Araştırmaya katılanların çoğunluğu (%83,3), hizmet sunucular (aktörler) arasındaki
koordinasyon ve işbirliğini kısmen yeterli veya yetersiz görmektedir. Araştırmaya merkezi ve
yerel yönetimden katılanların çoğunluğu (%76,2) ise aynı unvandaki personelin farklı statülerde
istihdam edilmesinin sevk ve idareyi olumsuz etkileyeceğini belirtmiştir.
vi
Araştırmaya katılanların çoğunluğu, Türkiye'de sosyal hizmetler (%93,5) ve sosyal
yardımlardan (%74,8) esas olarak merkezi yönetimin sorumlu olması gerektiğini
düşünmektedir. İl düzeyinde sosyal hizmetler (%83,3) ve sosyal yardımların (%66)
koordinasyonu ile özel sosyal hizmet kuruluşların denetiminin (%89,7) merkezi yönetim
tarafından yapılması; hizmetlerin ise hizmet gruplarının özelliklerine göre merkezi, yerel
yönetim, sivil toplum örgütleri ve özel sektörün ağırlıklarının değiştiği, karma bir yapıda
sunulması görüşü ortaya çıkmıştır.
Merkezi yönetime bağlı sosyal hizmet kuruluşlarının yerel yönetimlere devredilmesi halinde,
araştırmaya katılanlar; müracaatçıların hizmetlere (%57,9) ve hizmetlerin müracaatçılara
(%57,9) ulaşmasının kolaylaşacağını, ancak hizmetlerde uygulama birliğinin azalacağını
(%65,4) ve hizmetlerin yurt düzeyinde eşit biçimde sunumunun zorlaşacağını (%71)
düşünmektedir.