Stanislaw Lem - Dönüşüm Hastanesi
Stanislaw Lem - Dönüşüm Hastanesi
Yıl 1939, Almanların Polonya'yı işgal etmelerinin üstünden az bir zaman geçmiştir. Ailesinden uzakta yaşayan ve ülkesinin geleceği hakkında karamsar düşüncelere sahip olan genç doktor Stefan Trzyiecki, bir arkadaşının önerisine uyarak taşradaki bir akıl hastanesinde çalışmaya başlar. Bu hastanede karşılaştığı tuhaflıklar ve acılar, dışarıdaki çılgın dünyanın bir yansıması gibidir; hekimler, belki de kendi akıllarını kaçırmamak için dış dünyadaki savaşa, kendilerini mesleklerine ve soyut felsefi tartışmalara verirler. Bir cerrah, ameliyat masasında kibirini ve gururunu insan hayatına üstün tuttuğunu kanıtlar. Hastaneye sığınan bir şair istilacıların hakim ideolojisine kapılarak kendini bir dahi gibi görür, sıradan insanları değersiz bulur. Aralarında insani değerleri korumaktan vazgeçmeyenler de vardır; hastane müdürü Pazckowzki, Almanlar hastaneyi işgal ettiğinde, hastalarını toplama kamplarına göndermemek için elinden geleni yapar. Stanislaw Lem, 1948'de yazdığı bu ilk romanında otobiyografik ögelere de yer vermiş. Almanlar Polonya'yı işgal ettiğinde Lem 18 yaşındaydı ve tıp öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı. Bir süre araba tamircisi ve kaynakçı olarak çalıştıktan sonra, 1946'da Krakow'a dönerek tıp fakültesini bitirdi. Dönüşüm Hastanesi, savaşın dehşetine ve acımsızlığına yakından tanık olan yazarın en zor koşullarda bile insanı bakış açışını ve tıp etiğini terk etmek istemeyen bir hekimin çaresizliğini ve korkularını anlattığı olağanüstü bir roman.
(Arka Kapak)
***
Dönüşüm Hastahanesi, Stanislaw Lem’in kimliğini “ele veren†bir kitap. Ünlü yazarın otobiyografik ögeler taşıyan bu ilk romanı İkinci Dünya Savaşı ertesinde, 1948’de yayımlandı. Savaşı, iktidarı, ahlâkı, insanlığı ve medeniyeti sorguladığı Dönüşüm Hastanesi, onun yabancısı olmadığı bir dünyayı anlatıyor. Almanlar ülkesini işgal ettiğinde Lem 18 yaşındaydı ve tıp eğitimi görüyordu. Savaş nedeniyle eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı; bir süre araba tamircisi ve kaynakçı olarak çalışıp hayatını idame ettirdi.
Olay bir hastanede geçer. Ülkesi işgal altında, gelecek konusunda endişeli ve ailesinden ayrı düşen genç bir doktor taşradaki bir akıl hastanesinde göreve başlar. Hekimler akıl sağlıklarını korumak için pencerelerini dış dünyaya kapamış, kendilerini mesleklerine ve soyut felsefi tartışmalara vermişlerdir. Ancak tüm çabalarına rağmen, dünyanın kötülüklerinden ve hayatın çelişkilerinden kendilerini koruyamazlar. “İçeride†yaşananların “dışarıda†yaşananlardan bir farkı yoktur. Dönüşüm Hastanesi, Lem’in bibliyografyasında hakettiği şöhreti yakalayamayan, ama bu usta yazara ve yazma serüvenin çıkış noktasına ilişkin ilginç ipuçları veren, önemli bir kitap.
(Tanıtım Bülteni)
