Bu araştırmayı, üniversitede doktora çalışması olarak düşünmüştüm. Çalışmama üniversiteden ayrıldıktan (1984) sonra da devam ettim, ortaya bu kitap çıktı.
Araştırma, okuyucuya Alevilik Olayı’nın dününü ve bugününü vermeyi amaçlıyor. Ama bir yönü ile Aleviliğin dünü ve bugünü deyince Aleviliğin her şeyi anlaşılmamalı. Olaya esas olarak Aleviliğin sosyal mücadeleler tarihindeki yeri açısından bakmaya çalıştım. Yani araştırma; Aleviliğin dini açıdan incelenmesi değil. Dini yanı da ister istemez konuya giriyor ama bir din bilimi çalışması, din tarihi çalışması değil. Bu tür araştırmalar var. Bunların adlarını ilgilenenler için çıkardığım genel kaynakçada verdim. Araştırma bir edebi-folklorik araştırma da değil. Alevi-Bektaşi edebiyatı ile ilgili eserler de kaynakçada var. Bunlardan başka; bu araştırma bir saha araştırması (sosyolojik, antropolojik vs.) da değildir.
O halde yaptığım araştırma nedir?
Alevilik, bence ülkemizde az bilinen bakir bir konu. Bilinen şeylerde, doğru bilgiden çok, ön yargı eksik ya da yanlış bilgilerden ibarettir. Bugün ülkemizde ortalama olarak 20 milyona yakın insan kendisini Alevi kabul ediyor. Bu kadar insan kendi tarihini çok az ve basmakalıp bilgilerle biliyor. Bunlara meşru olarak doğru bilgi verecek; kişi, kurum veya kuruluş yok gibidir. 1970’lerden beri Türkiye’de siyasal faaliyetleri yakinen takip eden birisi, çeşitli konularda konferans, panel, açık oturum vs. izlemiştir. Ama Alevilikle ilgili konferans vermek isteyen kişi ya da kuruluşun varlığını duymamıştır. En olmadık konularda paneller, açık oturumlar vs. düzenlenmiştir. Ama 20 milyona yakın insanı ilgilendiren bu konuda benzer bir etkinlik olmamıştır. Bu çok ilginç olsa gerek.
Alevilik konusunda çevresinde ahkâm kesen nüfuz istismarı yapan birisini bile, dinlemeye kalksanız en fazla bir paragraflık bilgisinin (o da eklektik) olduğunu görürsünüz.
İşte acı olan bu durum, beni bu konuda bilgilenmeye ve elimden geldiği kadar bilgilendirmeye itti.
Bu ihtiyaçtan hareket ederek, Alevilik Olayı’nın nasıl ortaya çıktığını, tarihsel süreç içinde ne gibi değişimler geçirdiğini, bugün ne olduğunu bilgilendiğim ölçüde araştırmamda vermeye ça-lıştım.
Alevilik Olayı’nın; 1300 yıllık bir tarihi var. Bu uzun tarihsel süreci bu küçük kitaba sığdırmak elbette mümkün değil. Bu yüzden konu en önemli yanları ile ele alındı. Sosyal tarih içindeki yeri gösterilmeye çalışıldı. Az ama özelliği olan olaylar ve bilgiler çalışmanın esasını oluşturdu.
Araştırma, Aleviliğin çağımızdaki özelliği olan; eşitlikçi, öz-gürlükçü, demokrat, hümanist bir toplumsal muhalefet hareketi olmasının tarihsel-toplumsal gelişimini vermeye çalıştı. Çalışmala-rım sırasında; yardımlarını esirgemeyen tüm kişi ve kuruluşlara burada teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca çalışmanın redaksiyonunu; değerli zamanlarını ayırarak büyük bir titizlikle yapan dostum Alper Görmüş’e kucak dolusu teşekkürler.
Araştırma, Alevilik konusunda bilgilenmek isteyenler için bir başvuru kaynağı olursa, amacına ulaşmış olacaktır. Dileğim, bu konunun yeni çalışmalarla zenginleşmesidir.
Ortaköy - 1988
Okunarak düzenlenmiştir.
Orijinal sayfa yapısında değildir.
[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]
[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]