Hasan Sefer - 2022 - İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Doktora tezi)
Yazının Çizgileşmesi: Klasiklerin Çizgi Roman Çevirisi
[Yeni üye olduysanız üye onayınızı bekleyiniz ya da üye olmak için TIKLAYINIZ.]
"Bu çalışma yazınsal yapıtların, özellikle klasiklerin çizgi roman çevirilerini sorgulamaktadır. Salt sözel bir anlatımın, görüntü ve yazı birlikteliği olarak nitelendirilebilecek çizgi romana çevrilme süreci tartışılmaktadır. Yazınsal yapıtların çizgi roman çevirilerini temellendirebilmek adına süreçle doğrudan ilintili olan çizgi roman ve çizgi roman gelenekleri incelenmiştir. Çizgi roman çocukları eğlendirmeye ya da eğitmeye yönelik bir alt tür, ticari bir ürün ya da ikincil önemde bir çalışma olarak değil, her türlü hedef kitleye seslenebilen, çokkatmanlı bir doğaya sahip kendi başına yaratıcı bir anlatım biçimi olarak değerlendirilmiştir. Ardından, metin ve çeviri kavramlarının birbirine bağlı olduğu, yeniden ele alınıp tutarlı bir yaklaşım sergilendiğinde yeni bağlantılar sunabileceği belirtilmiştir. Ayrıca çizgi romanların çokkatmanlı özelliğine vurgu yapıp, her katmanı anlam yaratan sürecin bir parçası olarak nitelendirerek çeviri araştırmalarında çokkatmanlılığın önemi pekiştirilmiştir.
Yazınsal yapıtların çizgi roman çevirilerinin farklı dizgelerde nasıl bir değer kazandığını görme amacıyla öncelikle Fransız ve Türk yazın dizgeleri dikkate alınmıştır. Dizgelerarası etkileşim kaçınılmaz olduğundan gereksinim duyulduğunda İngilizce konuşulan dünyadaki ilişkiler ve yazın geleneği de çalışmaya konu olmuştur. Bu doğrultuda, André Lefevere'in güç ilişkilerini önceleyen, çeviri sürecini etkileyen ve erek metin üzerinde etkili olan kişi ya da kurumlara önem veren yaklaşımı çalışmanın temel kuramsal dayanağını oluşturmuştur. Marcel Proust'un Kayıp Zamanın İzinde romanının Stéphane Heuet tarafından yapılan çizgi romanı odağa alınarak yazın dizgesinin içinde yer alan uzmanların, yazın dizgesinin dışındaki kişi ya da kurumların rolü ve poetika etrafında, klasiklerin çizgi roman çevirilerinin nedenleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada Batıda klasiklerin çizgi romanlaşma sürecinin, yazarların ve alternatif yayınevlerinin katkısını yadsımadan, çoğunlukla çizgi romanın sürekli değişen ve gelişen doğasının sonucunda gerçekleştiği ortaya konmuştur. Türkiye'de klasiklerin çizgileşme sürecinde ise, egemen yazın dizgelerinde yaşanan değişimin etkili olduğu ve yayınevlerinin yayın yelpazelerini çeşitlendirdiği gözlemlenmiştir."
Alıntılı Cevapla
