Konu: Mark Twain - Tom Sawyer'in Maceraları

Teşekkürler sam.

Teşekkür ederim dostum. Çocukken çok keyif alarak okuduğum kitaplardan biridir.

Ellerine sağlık üstadım, her çocuğun mutlaka okuması gereken bir eser, hatta ben bile tekrar büyük keyifle okuyabilirim.

Bu arada; Mark Twain ile ilgili bir anekdot:

1867 yılında, deniz yoluyla İstanbul'a gelen Mark Twain; ilk olarak şehrin coğrafi konumunu betimlerken, şehri "Demirlediğimiz yerden bakınca şimdiye kadar gördüğümüz en güzel kent" şeklinde nitelendiriyor, ama ayak basınca işler değişiyor; "Hamam".

Yıllar boyunca Türk Hamamı'nın mucizelerini düşlediğini dile getiren yazar ziyaretini ise şöyle anlatıyor;

"Beni mermer karolarla kaplı, büyük bir avluya aldılar. Avluyu çevreleyen balkon tarzındaki geniş bölmelerin trabzanları boyasız, yollukları köhneydi. Bölmelerdeki büyük, harap sandalyelerin kirli şilteleri, üzerlerinden geçen dokuz kuşağın izlerini taşıyordu. Geniş, çıplak ve iç karartıcı bir yerdi burası. Avlu ambara, bölümler ahıra benziyordu. (...) Zindan şimdi sıcak havayla dolmuştu. Beni daha yüksek ısıya dayanacak kadar ısıttıktan sonra ıslak, kaygan, buhar dolu bir odaya alıp ortasındaki platformun üzerine yatırdılar. (...) Sıcak suları seller gibi üzerime döktükten sonra başıma bir sarık sardı, vücudumu da kuru masa örtüleriyle kundakladı. Bölmelerdeki tavuk kümesi gibi yerlerden birine götürüp Arkansas gibi yataklardan birini işaret etti. Sıska hizmetkar yine nargile getirdi ama hemen geri postaladım. Ardından şairlerin kuşaklar boyu vecd ile övdükleri dünyaca ünlü Türk kahvesi geldi. Doğu lüksüne ilişkin düşlerimden kalan son umutla kahveye sarıldım. Bu da bir başka aldatmacaydı".

Mark Twain, hamamın asıl geçmişinin kimlere ait olduğunu bilseydi; bunları zor söylerdi.

Mark Twain'nin biraz Türk Düşmanlığı vardı, diye aklımada kalmış. Ama eserlerine diyecek yok.

Yanılmıyorsam çocukken okuduğum ilk kitap Tom Sawyer'ın Maceraları idi. Tom'un Becky Thatcher'ı tavlamak için kullandığı taktikler apartmanda beğendiğim bir kızla arkadaşlık kurabilmek için ilham vermişti bana. Uzun yıllar sonra yolum bu hikayelerin konusunun geçtiği Mississippi nehri yakınlarına düştü ve çocukluk günlerimi bu yerlerde tekrar hatırladım.

Mark Twain'in Türkiye'den bahsettiği Innocents Abroad (Türkçe çevirisi var mı bilmiyorum) kitabının aslını 6-7 sene evvel okumuştum. Hicivlerini abartılı ve biraz ırkçı bulmuştum ama 19. yüzyıl ölçütleri düşünüldüğünde okunmayacak gibi değildi. Hatırladığım kadarıyla Mark Twain Türkiye'ye gelirken yolda Paris'te Abdülaziz'in Avrupa gezisine denk geliyor ve Fransa Kralı ile Osmanlı Padişahı'nın temsil ettikleri medeniyetler açısından ona göre nasıl tam bir tezat ikili olduklarını uzun uzun anlatıyor. İstanbul'dan sonra Efes'e gidiyor ve oradan tarihi eser kaçırmaya kalkarken bekçilere yakalanınca şikayet ediyor. Öte yanda, aynı şeyi Mısır'da yapan Amerika'lılara da veryansın etmeden duramıyor. Mark Twain'in hicivlerini okurken onun ABD'nin en 'eksantrik' adamlarından biri olduğunu unutmamak gerekli. Neyi ciddi, neyi eğlence amaçlı yazdığı pek kolay anlaşılmıyor.